Het Arabisch Portaal
Op het Jemaa el Fna, het grote plein in de oude stad van Marrakech, wordt elke avond een volledige uitgaanswijk opgebouwd. Eettenten, sapkarren, stalletjes waar je slakken kunt eten, kramen met thee, koffie en zoetwaren. Allemaal verlicht met gloeilampen. Honderden lampen gloeien in de nacht, weerkaatsen in het oranje van sinaasappelen, in het bruin van noten, in het wit van tafelkleden, in het goudgeel van gegrilde kippen, in koperen ketels, in barbecue- en stoomwolken, in de glimmende gezichten van de koks en van de snelle jongens van de bediening, in de duizend gezichten van de bezoekers. Uitnodigend geroep van alle kanten: 'Hee, kom een glas drinken', 'Bij mij moet je zijn. Ik ben de beste!', 'Welkom!', 'Vergeet mij niet, u eet nergens beter!' De geur van geroosterd vlees, van fruit, van koffie, van kruiden. Toeristen in hawaïhemden met het fototoestel op de borst, opgeschoten jongens met de haren in de gel en een getrimd baardje, jongens en mannen in trainingsbroek en op slippers, oude mannen in djellaba en een wit keppeltje, gezinnen met kinderen waarbij de kleine na lang jengelen eindelijk dat plastic fluitje van moeder krijgt, bedelaars, kinderen die papieren zakdoeken verkopen. De eettenten moeten het hebben van de toeristen behalve die met de gekookte geitenkoppen en de slakkenverkopers. Kraampjes met kruiden, specerijen en oliën mogen zich verheugen in de belangstelling van harige hippies want die bestaan nog. Kruidendokters verkopen middeltjes tegen kiespijn, erectiestoornissen en winderigheid. Dat maak ik op uit de gebaren en geluiden van de kruidendokter. De omstanders komen voor het verhaal, om te lachen, om elkaar te plagen. Weinigen kopen want wie wil nou te boek staan als lijder aan erectiestoornis of winderigheid? Muziekgroepen spelen berber en gnawa dat uit het zuiden van Marokko komt. Berbermuziek is vooral snaarmuziek, gnawa heeft ook slagwerk. Voor beide geldt: het is verhaalmuziek. Een zanger zingt op de muziek zijn verhaal, de omstanders klappen het ritme mee en zingen het recitatief. Het is hypnotiserend, vooral gnawa. De kruidendokters en de muziekgroepen trekken de lokale bevolking. Hier hebben ze hun eigen wereld, voor buitenstaanders afgesloten door de geheimen van de taal en de cultuur. Toegankelijker voor die buitenstaander is de stand waar je kunt hengelen naar flessen limonade. De hengel is een stok met een touw er aan en aan dat touw een ring. Die moet om de hals van de fles gelegd worden. Probeer het eens. Iemand organiseert bokswedstrijden. Zijn investering bestaat uit de bokshandschoenen want de boksers komen uit het publiek. Vooral opgeschoten jongens maar ook kinderen. Je kunt er op wedden. Het duurt eindeloos voordat de bokswedstrijd begint want hoe langer het duurt hoe meer mensen inleggen. Ik wed op een jongetje dat van spanning staat te hippen. Met schijnbewegingen zoekt hij de zwakke plek van zijn tegenstander en dan opeens haalt hij uit en drijft hem met een paar slagen in het publiek. Om onduidelijke reden heeft hij toch verloren. En ik mijn inleg. Ach, er is zoveel te zien! Natuurlijk zijn er de balletje-balletje spelers en de kaartenlezers met een ernstig gezicht want waarzeggen is een ernstige zaak. Ik heb er van afgezien mijn toekomst te laten voorspellen.
Op het Jemaa el Fna, het grote plein in de oude stad van Marrakech, wordt elke avond een volledige uitgaanswijk opgebouwd. Eettenten, sapkarren, stalletjes waar je slakken kunt eten, kramen met thee, koffie en zoetwaren. Allemaal verlicht met gloeilampen. Honderden lampen gloeien in de nacht, weerkaatsen in het oranje van sinaasappelen, in het bruin van noten, in het wit van tafelkleden, in het goudgeel van gegrilde kippen, in koperen ketels, in barbecue- en stoomwolken, in de glimmende gezichten van de koks en van de snelle jongens van de bediening, in de duizend gezichten van de bezoekers. Uitnodigend geroep van alle kanten: 'Hee, kom een glas drinken', 'Bij mij moet je zijn. Ik ben de beste!', 'Welkom!', 'Vergeet mij niet, u eet nergens beter!' De geur van geroosterd vlees, van fruit, van koffie, van kruiden. Toeristen in hawaïhemden met het fototoestel op de borst, opgeschoten jongens met de haren in de gel en een getrimd baardje, jongens en mannen in trainingsbroek en op slippers, oude mannen in djellaba en een wit keppeltje, gezinnen met kinderen waarbij de kleine na lang jengelen eindelijk dat plastic fluitje van moeder krijgt, bedelaars, kinderen die papieren zakdoeken verkopen. De eettenten moeten het hebben van de toeristen behalve die met de gekookte geitenkoppen en de slakkenverkopers. Kraampjes met kruiden, specerijen en oliën mogen zich verheugen in de belangstelling van harige hippies want die bestaan nog. Kruidendokters verkopen middeltjes tegen kiespijn, erectiestoornissen en winderigheid. Dat maak ik op uit de gebaren en geluiden van de kruidendokter. De omstanders komen voor het verhaal, om te lachen, om elkaar te plagen. Weinigen kopen want wie wil nou te boek staan als lijder aan erectiestoornis of winderigheid? Muziekgroepen spelen berber en gnawa dat uit het zuiden van Marokko komt. Berbermuziek is vooral snaarmuziek, gnawa heeft ook slagwerk. Voor beide geldt: het is verhaalmuziek. Een zanger zingt op de muziek zijn verhaal, de omstanders klappen het ritme mee en zingen het recitatief. Het is hypnotiserend, vooral gnawa. De kruidendokters en de muziekgroepen trekken de lokale bevolking. Hier hebben ze hun eigen wereld, voor buitenstaanders afgesloten door de geheimen van de taal en de cultuur. Toegankelijker voor die buitenstaander is de stand waar je kunt hengelen naar flessen limonade. De hengel is een stok met een touw er aan en aan dat touw een ring. Die moet om de hals van de fles gelegd worden. Probeer het eens. Iemand organiseert bokswedstrijden. Zijn investering bestaat uit de bokshandschoenen want de boksers komen uit het publiek. Vooral opgeschoten jongens maar ook kinderen. Je kunt er op wedden. Het duurt eindeloos voordat de bokswedstrijd begint want hoe langer het duurt hoe meer mensen inleggen. Ik wed op een jongetje dat van spanning staat te hippen. Met schijnbewegingen zoekt hij de zwakke plek van zijn tegenstander en dan opeens haalt hij uit en drijft hem met een paar slagen in het publiek. Om onduidelijke reden heeft hij toch verloren. En ik mijn inleg. Ach, er is zoveel te zien! Natuurlijk zijn er de balletje-balletje spelers en de kaartenlezers met een ernstig gezicht want waarzeggen is een ernstige zaak. Ik heb er van afgezien mijn toekomst te laten voorspellen.
