Praca dos Tres Poderes
Dagboek
Trias Politica

Het Congresso Nacional ligt dwars op de Eixo en is van heinde en verre te zien. Dit is pas futuristische architectuur! Een lang laag gebouw, wit, ingegraven zodat het dak samenloopt met de grote verkeersaders ter weerszijden. Er gaat een enorm talud naar beneden naar de voet. Bovenop staan twee kantoortorens, de hoogste van Brasilia: smalle dozen, dicht tegen elkaar geplaatst en halverwege verbonden door een loopbrug. Die torens, de verticalen, zijn een beetje uit het midden van het horizontale gebouw geplaatst. Dat maakt de combinatie van horizontalen en verticalen spannend. Links en rechts van de torens, op het dak van het gebouw, staat een enorme kom; links een omgekeerde en rechts een kom met de opening naar boven. Abstracte vormgeving in horizontalen, verticalen en gebogen lijnen. Ik ben er in geweest. Dat mag, onder begeleiding. Het foldertje meldt: hier worden de wetten van het land gemaakt. Ik ben nog nooit in het gebouw van de Tweede Kamer geweest maar bezoek wel het Congresso Nacional. Niet om de wetten maar vanwege de bewondering voor de kunst. In de senaatszaal staat iemand te oreren tegen lege banken, de voorzitter voert een telefoongesprek. In de zaal van de afgevaardigden is het iets, maar niet veel, drukker. Een afgevaardigde houdt een gedragen speech. Zijn vinger wijst naar het plafond. Dat mag er zijn; van Oskar Niemeyer. Het bestaat uit duizenden kleine houten plankjes die loodrecht op en dicht tegen elkaar neerhangen. Er achter is de verlichting van de zaal aangebracht en daardoor glanst en straalt dat plafond als was het goud. Op de publieke tribune zitten vier indianen. Blote voeten, korte broek, bloot bovenlijf, beschilderd gezicht en veren in het haar. In het Congresso is jasje-dasje verplicht behalve voor toeristen en indianen. Ze kijken glazig naar beneden in de arena van de afgevaardigden. Mijn begeleidster fluistert: 'Ze zitten verkeerd. Hun zaak komt pas morgen aan de orde.' Niemand die het ze vertelt.

De Praca dos Tres Poderes: het Plein van de Drie Machten. Links het federale hooggerechtshof, rechts het presidentieel paleis en in de rug het Congresso Nacional. In dit plein is Montesquieu's filosofie van de 'trias politica' vorm gegeven! Het stadsplan van Brasilia zit boordevol symboliek. Het gebouw van het hooggerechtshof is heel bijzonder. Een gebouw in een gebouw. Het buitengebouw bestaat uit niet meer dan een vloer en een dak die met elkaar verbonden zijn door heel dunne wigvormige elementen. Het binnengebouw is grotendeels van glas en oogt transparant; transparant zoals een gerechtshof hoort te zijn. Maar het meest bijzondere van dat gebouw is dat het lijkt te zweven. Het is gezichtsbedrog: als je bukt zie je een degelijk fundament dat ver naar binnen is geplaatst. Een eenvoudige ingreep maar het effect is geweldig. Het presidentieel paleis aan de overkant is ook bijzonder, heel futuristisch, maar 'gewoon' bijzonder. Aan de vierde, verste, zijde van het plein ligt het Panteao da Patria. Dat is het tabernakel van het land waar Brazilië's helden worden vereerd: Tiradente, Zumbi dos Palmares, Deodora da Fonseca en keizer Pedro I want Brazilië is een heus keizerrijk geweest. Veel helden heeft Brazilië niet, in tegenstelling tot Argentinië dat er in grossiert. De externe vormgeving stelt een duif voor. Zegt de folder. Ik zag er een vlinder in. Naast het Panteao staat een werkelijk gigantische vlaggenmast, samengesteld uit een groot aantal buizen. 'Elke buis stelt een staat van Brazilië voor en samen dragen ze de vlag' vertelt een politieagent. De agent en ik raken in gesprek over de gebouwen. Hij wijst naar het hooggerechtshof: 'Ziet u, het zweeft. Het hooggerechtshof van Brazilië is los van de werkelijkheid gekomen. Haha!'