Het openlucht museum van Jos
Boekknopa
Rellen in Jos

Nigeria heeft veel problemen en de moeizame relatie tussen christenen en moslims is er één van. In geen ander Afrikaans land is die verhouding zó gespannen als in Nigeria. De staat balanceert: in het stadsplan van Abuja ligt de Oecumenische Kathedraal precies even ver van het presidentieel paleis als de Nationale Moskee. De herdenkingsdag van de strijdkrachten wordt eerst in de moskee gevierd maar de grote herdenking is de week daarop in de kathedraal. 'Moeizaam' en 'gespannen' zijn eufemismen, heb ik in Jos ondervonden. Jos ligt precies op de grens tussen het christelijke zuiden en het islamitische noorden van Nigeria. Ik was er vanwege het museum dat de moeite waard is vanwege de beeldenverzameling en vanwege het openlucht gedeelte waar beroemde gebouwen uit Nigeria op ware schaal zijn nagebouwd. Tijdens mijn bezoek aan dat museum klonken vanuit de verte, vanuit de stad, doffe knallen. Geweerschoten. Nu knalt er altijd wel wat in Nigeria dus ik schonk er geen aandacht aan totdat iemand mij zei 'Ga niet naar het centrum, er is daar crisis.' Dus ging ik niet naar het centrum maar terug naar mijn guesthouse. Daar stonden de gasten en de medewerkers in ernstig gesprek voor de poort. 'Rellen' legt een uit 'moslims hebben een kerk beschoten.' Een ander weet te vertellen dat de katholieke Sint Michaelskerk is beschoten of de Sint Petrus. In de loop van de middag wordt het geweervuur heftiger en klinkt ook het taktaktak van automatische wapens. Er drijven zwarte en witte wolken over, rook van branden en traangas. Het ruikt naar verbrand rubber. De poortwachter van mijn christelijke guesthouse kijkt heel zorgelijk en zegt tegen mij: 'U hoeft zich geen zorgen te maken. De wijk is helemaal afgezet door de politie.' Aan het einde van de straat, bij de dependance van de Nationale Bank, staat een pantserwagen. Er is een uitgaansverbod ingesteld van zes uur 's avonds tot zes uur 's ochtends. Ik kan geen biertje gaan drinken (er is een biertuin in Jos!), geen sigaretten kopen en niet uit eten. Ik nuttig de maaltijd van het guesthouse, rijst met tomatensaus en een piepklein stukje vlees, bij kaarslicht want de elektriciteit doet het niet (de elektriciteit doet het tijdens mijn hele verblijf in Jos niet) en ook de waterleiding is er mee opgehouden. Gedurende de nacht hoor ik taktaktak, het geluid van sirenes en het gebrul van de onrustige leeuwen in de belendende dierentuin. 's Morgens is de situatie, voor zover waarneembaar, weer redelijk normaal. Er klinkt nog een enkele doffe knal, de waterleiding en zelfs de elektriciteit doen het weer. Ik verlaat Jos met een escorte van de politie. Dat wil de commandant van de pantserwagen. Ik heb hem ervan weten te weerhouden voor mijn begeleiding een andere pantserwagen op te roepen. Ik ben namelijk bang dat zo'n ding werkt als een rode lap op een stier. Ik krijg twee agenten op een motor mee – de duopassagier richt zijn wapen naar links en naar rechts – en die leiden mij om het centrum heen tot aan de uitvalsweg naar Bauchi. Ik zag geen verwoesting, geen uitgebrande gebouwen, niets van onrust. Hoe erg het is geweest in Jos verneem ik pas later van ambassademedewerker Ronald S. Ik belde hem nadat ik de grens met Kameroen was gepasseerd. Dat had hij gevraagd. Ronald was erg opgelucht: 'Goddank, je bent veilig!'; natuurlijk de typische angstoverdrijving van een diplomaat. Ronald reist in de Nigerdelta met een helikopter en in het noorden van Nigeria met een gepantserde auto. Dus zeg ik tegen Ronald 'Kom kom, het viel allemaal mee. Ik heb een goede tijd gehad in Nigeria. Alleen toen ik in Jos was, was er een schietpartij.' Ronald: 'Een schietpartij? Dat noem jij een schietpartij? Er zijn in Jos zeshonderd doden gevallen. Moslims en christenen hebben elkaar afgeslacht!' Aan mij is die ernst van de rellen voorbij gegaan. Ik reis in de grote wereld maar mijn wereld is doorgaans erg klein: zover als ik kan kijken. Wie wil weten wat er in de grote wereld gebeurt moet thuisblijven, kranten lezen, radio luisteren, televisie kijken. Ik lees geen kranten en luister niet naar de radio. De televisie staat doorgaans afgesteld op Africa Magic met videoclips en soaps.