De echo van het verleden
De Turkse westkust is een toeristenkust en Kuşadası is daarvan het epicentrum. Het is als Torremolinos en Zandvoort. Je kunt er Bratwurst krijgen en patat met mayonaise, een saus die elders in Turkije vrijwel onbekend is. Veel toeristen waren er niet, nog niet. Het is bidden dat ze komen en ik bid met de Turken mee want de inkomsten zijn broodnodig. Veel interessanter dan de toeristenplaatsen zijn de Hellenistische ruïnesteden. West-Turkije is er mee bezaaid; er is meer Griekse oudheid in Turkije dan in Griekenland en ook beter bewaard. De bekendste, Efese, heb ik links laten liggen. Ik heb Priëne en Aphrodisias bezocht. Priëne: een hoofdstraat met oost- en westpoort, een stratenpatroon met grondresten van huizen, een amfitheater, een Athenetempel en er naast de ruïnes van een Byzantijnse kerk, een raadsgebouw, een agora, een…ja, te veel om op te noemen. Er waren nauwelijks bezoekers, dus doodstil. Ik vind dat beklemmend. Je loopt over straten waar het tweeduizend of misschien wel drieduizend jaar geleden vol met mensen moet zijn geweest. Als ik kijk naar de grondresten van de huizen, dan stel ik me voor dat daar ooit mensen hebben handel gedreven, ruzie gemaakt, elkaar hebben lief gehad. Het is doodstil en daardoor is de echo van duizend stemmen uit het verleden zo luid. Ik zou graag willen dat een van die mensen terug zou kunnen komen om mij te vertellen waar hij gewoond heeft en hoe hij geleefd heeft en wat hij vindt van de verwoesting die er nu is. Aphrodisias staat op mijn kaart aangeprezen met twee sterretjes: een omweg waard. Het is als Priëne: een ruïnestad. Een tempel gewijd aan Aphrodisia, een agora, een amfitheater, baden (de baden van Hadrianus) en het grootste stadion uit de klassieke oudheid met dertigduizend zitplaatsen. Het moet een tamelijk grote stad geweest zijn maar de echo van de geschiedenis, die zo merkbaar is in Priëne, ontbreekt. Dat heeft vooral te maken met de afwezigheid van een stratenpatroon en van huisresten. In Priëne kun je over het oorspronkelijke plaveisel van de hoofdstraat lopen. In Aphrodisias zijn de ruïnes afzonderlijke objecten zonder stadsverband.
De Turkse westkust is een toeristenkust en Kuşadası is daarvan het epicentrum. Het is als Torremolinos en Zandvoort. Je kunt er Bratwurst krijgen en patat met mayonaise, een saus die elders in Turkije vrijwel onbekend is. Veel toeristen waren er niet, nog niet. Het is bidden dat ze komen en ik bid met de Turken mee want de inkomsten zijn broodnodig. Veel interessanter dan de toeristenplaatsen zijn de Hellenistische ruïnesteden. West-Turkije is er mee bezaaid; er is meer Griekse oudheid in Turkije dan in Griekenland en ook beter bewaard. De bekendste, Efese, heb ik links laten liggen. Ik heb Priëne en Aphrodisias bezocht. Priëne: een hoofdstraat met oost- en westpoort, een stratenpatroon met grondresten van huizen, een amfitheater, een Athenetempel en er naast de ruïnes van een Byzantijnse kerk, een raadsgebouw, een agora, een…ja, te veel om op te noemen. Er waren nauwelijks bezoekers, dus doodstil. Ik vind dat beklemmend. Je loopt over straten waar het tweeduizend of misschien wel drieduizend jaar geleden vol met mensen moet zijn geweest. Als ik kijk naar de grondresten van de huizen, dan stel ik me voor dat daar ooit mensen hebben handel gedreven, ruzie gemaakt, elkaar hebben lief gehad. Het is doodstil en daardoor is de echo van duizend stemmen uit het verleden zo luid. Ik zou graag willen dat een van die mensen terug zou kunnen komen om mij te vertellen waar hij gewoond heeft en hoe hij geleefd heeft en wat hij vindt van de verwoesting die er nu is. Aphrodisias staat op mijn kaart aangeprezen met twee sterretjes: een omweg waard. Het is als Priëne: een ruïnestad. Een tempel gewijd aan Aphrodisia, een agora, een amfitheater, baden (de baden van Hadrianus) en het grootste stadion uit de klassieke oudheid met dertigduizend zitplaatsen. Het moet een tamelijk grote stad geweest zijn maar de echo van de geschiedenis, die zo merkbaar is in Priëne, ontbreekt. Dat heeft vooral te maken met de afwezigheid van een stratenpatroon en van huisresten. In Priëne kun je over het oorspronkelijke plaveisel van de hoofdstraat lopen. In Aphrodisias zijn de ruïnes afzonderlijke objecten zonder stadsverband.
