De notabelen van Rhumsiki
In het noorden van Kameroen en op de grens met Nigeria ligt het Mandara gebergte. Dat is een oud vulkanisch gebied met mooi uitgeprepareerde necks (kraterpijpopvullingen) die als versteende fonteinen van eertijds gloeiend vloeibaar magma in het landschap staan. Rhumsiki Peak is het mooiste exemplaar en staat om die reden op de toeristische hitlist. Van dat toerisme moet je je niet te veel voorstellen: een enkeling die even komt kijken en dan weer de stad opzoekt, een paar four-wheel drives met toeristen die komen voor de dorpen en de markten en de tribale cultuur.
In Rhumsiki zijn drie mensen heel belangrijk. Ik bezoek ze met gids Fabien want zoals bekend kun je in Afrika absoluut niks zonder gids. Fabien vertaalt voor mij de plaatselijke taal Kapsiki in het Frans. De eerste belangrijke figuur is de oudste van het dorp, een buitengewoon gerimpelde baas, die over de geschiedenis waakt. De Kapsiki komen oorspronkelijk uit Nigeria, zijn daar weggetrokken omdat er oorlog was maar zullen eens terugkeren als de Hausa weg zijn want het land boven de Niger was hun woongebied. Dat is Fabien's korte vertaling van een lang monoloog. De tweede is de chief die het dorp beschermt tegen gevaren van buitenaf en bemiddelt bij problemen. Fabien wijst naar een groepje mensen onder een mangoboom: daar worden de problemen besproken. Zijn er veel problemen? 'Ja' zegt Fabien 'er zijn veel problemen, vooral in verband met vrouwen: een vrouw is een probleem, twee vrouwen zijn twee problemen en drie vrouwen zijn drie problemen.' De meeste mensen in Rhumsiki zijn animist en animisten hebben veel vrouwen. 'Hoe meer vrouwen, hoe minder je hoeft te doen. C'est tranquille' zegt Fabien.
De derde belangrijke persoon in Rhumsiki is 'le sorcier des crabbes', de toekomstvoorspeller met de krab. De toekomstvoorspeller heeft een halve kalebas gevuld met aarde en in die aarde zijn scherven gestoken. De ene scherf staat voor Afrika, de tweede voor Rhumsiki, de derde voor de toekomstvrager, de vierde voor een probleem, enzovoorts. De krab wordt in het midden van het scherventheater geplaatst en dan wordt een deksel over de kalebas gelegd om de krab onbespied zijn plaats te laten zoeken. De scherf die de krab omarmt is de sleutel van de voorspelling. Mijn toekomstvraag is door Fabien zorgvuldig gemodelleerd tot 'Kom ik zonder problemen in Kaapstad aan?' Dus niet met 'wanneer' of 'zonder ongelukken' want dat is een interpretabele vraag en levert een vaag antwoord. Wie een duidelijk antwoord wil moet een duidelijke vraag stellen. De krab heeft mijn toekomst voorspeld: hij omarmt de scherf van Rhumsiki, dat is de plaats waar ik nu ben, en het is de scherf die het verst van de probleemscherf is verwijderd. Mijn toekomstvraag is helder beantwoord: ik kom zonder problemen van Rhumsiki in Kaapstad aan. De krabbenman wordt door de dorpelingen geraadpleegd bij alle belangrijke beslissingen en is een verplicht nummer voor de bezoekende vreemdeling. Een bezoek aan de chief is geen verplicht nummer maar sociaal gezien minstens zo belangrijk. De chief ziet namelijk met lede ogen aan dat vreemdelingen zijn dorp bezoeken, mensen die hij niet kent en die hem niet groeten. Daardoor raakt hij het overzicht kwijt, kan zijn beschermende rol niet goed vervullen en dat ondermijnt zijn gezag bij de dorpelingen. Daarom wordt mijn bezoek erg gewaardeerd en informeert de chief en passant naar mijn present.
In het noorden van Kameroen en op de grens met Nigeria ligt het Mandara gebergte. Dat is een oud vulkanisch gebied met mooi uitgeprepareerde necks (kraterpijpopvullingen) die als versteende fonteinen van eertijds gloeiend vloeibaar magma in het landschap staan. Rhumsiki Peak is het mooiste exemplaar en staat om die reden op de toeristische hitlist. Van dat toerisme moet je je niet te veel voorstellen: een enkeling die even komt kijken en dan weer de stad opzoekt, een paar four-wheel drives met toeristen die komen voor de dorpen en de markten en de tribale cultuur.
In Rhumsiki zijn drie mensen heel belangrijk. Ik bezoek ze met gids Fabien want zoals bekend kun je in Afrika absoluut niks zonder gids. Fabien vertaalt voor mij de plaatselijke taal Kapsiki in het Frans. De eerste belangrijke figuur is de oudste van het dorp, een buitengewoon gerimpelde baas, die over de geschiedenis waakt. De Kapsiki komen oorspronkelijk uit Nigeria, zijn daar weggetrokken omdat er oorlog was maar zullen eens terugkeren als de Hausa weg zijn want het land boven de Niger was hun woongebied. Dat is Fabien's korte vertaling van een lang monoloog. De tweede is de chief die het dorp beschermt tegen gevaren van buitenaf en bemiddelt bij problemen. Fabien wijst naar een groepje mensen onder een mangoboom: daar worden de problemen besproken. Zijn er veel problemen? 'Ja' zegt Fabien 'er zijn veel problemen, vooral in verband met vrouwen: een vrouw is een probleem, twee vrouwen zijn twee problemen en drie vrouwen zijn drie problemen.' De meeste mensen in Rhumsiki zijn animist en animisten hebben veel vrouwen. 'Hoe meer vrouwen, hoe minder je hoeft te doen. C'est tranquille' zegt Fabien.
De derde belangrijke persoon in Rhumsiki is 'le sorcier des crabbes', de toekomstvoorspeller met de krab. De toekomstvoorspeller heeft een halve kalebas gevuld met aarde en in die aarde zijn scherven gestoken. De ene scherf staat voor Afrika, de tweede voor Rhumsiki, de derde voor de toekomstvrager, de vierde voor een probleem, enzovoorts. De krab wordt in het midden van het scherventheater geplaatst en dan wordt een deksel over de kalebas gelegd om de krab onbespied zijn plaats te laten zoeken. De scherf die de krab omarmt is de sleutel van de voorspelling. Mijn toekomstvraag is door Fabien zorgvuldig gemodelleerd tot 'Kom ik zonder problemen in Kaapstad aan?' Dus niet met 'wanneer' of 'zonder ongelukken' want dat is een interpretabele vraag en levert een vaag antwoord. Wie een duidelijk antwoord wil moet een duidelijke vraag stellen. De krab heeft mijn toekomst voorspeld: hij omarmt de scherf van Rhumsiki, dat is de plaats waar ik nu ben, en het is de scherf die het verst van de probleemscherf is verwijderd. Mijn toekomstvraag is helder beantwoord: ik kom zonder problemen van Rhumsiki in Kaapstad aan. De krabbenman wordt door de dorpelingen geraadpleegd bij alle belangrijke beslissingen en is een verplicht nummer voor de bezoekende vreemdeling. Een bezoek aan de chief is geen verplicht nummer maar sociaal gezien minstens zo belangrijk. De chief ziet namelijk met lede ogen aan dat vreemdelingen zijn dorp bezoeken, mensen die hij niet kent en die hem niet groeten. Daardoor raakt hij het overzicht kwijt, kan zijn beschermende rol niet goed vervullen en dat ondermijnt zijn gezag bij de dorpelingen. Daarom wordt mijn bezoek erg gewaardeerd en informeert de chief en passant naar mijn present.
